ıvır zıvır deposu

Pazartesi, Mayıs 04, 2009

olmuyore

3-4 gunluk can sikintisi ardindan coreklenen olmamislik/tamamsizlik/eksiklik hissiyle google'a incompleteness yazdim. incompleteness theorem diye godel'in bi teoremi varmis aslinda.
benim cevirimle teoremin basit anlatimi soyle:
herhangi karmasikliktaki tum mantiksal sistemler tanim geregince aslinda eksiktir cunku aslinda her biri, herhangi bir zamanda kendi icerdigi kural tanimlariyla kanitlanamayacak dogru ifadeler icerir.

godel bunu soyle kanitlamis:
1. birisi godel'i UTM makinasiyla tanistirir. Universal Truth Machine sorulabilecek herhangi bir soruya dogru yanit verebilecek kapasitesi olan bir makinadir.
2. godel su cumleyi yazar: UTM, asla bu cumlenin dogru oldugunu soylemiycektir. Bu cumleye G ismini verir. Yani G = UTM asla G dogrudur demiycektir.
3. godel UTM'e G dogru mu degil mi diye sorar.
4. UTM eger G'nin dogru oldugunu soylerse "UTM asla G dogrudur demiycektir" ifadesi yanlis olur. "UTM asla G dogrudur demiycektir" ifadesi yanlissa, G yanlis demektir. Cunku G = UTM asla G dogrudur demiycektir seklinde tanimlanmisti. Yani UTM G'nin dogru oldugunu soylerse, G aslinda yanlistir ve UTM yanlis bi cevap vermekle kalmayip ayni zamanda kendi kendini de gote getirmis olur. Ama UTM dogru yoldan sasmadigi icin G'nin dogru oldugunu soylemiycektir.
6. UTM'in asla G dogrudur demiycegini gosterdigimize gore "UTM asla G dogrudur demiycektir" ifadesi de dogrulanmis olur. Demek ki basta G = UTM asla G dogrudur demiycektir seklinde tanimlanan ifade dogrudur.
7. yani UTM'in dogru oldugunu soyleyemedigi bi dogru bulmus olduk. G'nin dogru oldugunu artik biliyosak demek ki UTM evrensel bi dogruluk makinasi degildir.

buna gore varilabilecek bi sonuc: hicbir zaman kendimi asla tam olarak anlayamam cunku benim beynim de herhangi bir kapali mantiksal sistem gibi ve bu yuzden kendi hakkimda bildiklerimden sadece kendi hakkimda bildiklerime dayanarak emin olabilirim. yani demek ki illa ki biseyler eksik kalicaktir.

1 Yorumlar:

Anonymous Adsız said...

hani laf üstüne laf koymak değil de niyetim, completeness ile ilgili olunca yazmadan edemedim. iki haftadır masamın üzerinde duruyor, gödel: a life of logic. ara ara bakıyorum. galiba entelektüel ilgileri olanların eksiklik teoreminden bihaber olmalarını eksiklik olarak görüyorum. felsefi açılımları çizdiği sınırların çok ötesinde. özellikle dilin sınırları konusunda wittgenstein gibi bir adamın yanıldığını göstermesi beni çok heyecanlandırdı. söz ile ifade edemeyeceğimiz ama sadece açabileceğimiz kelam gibi bir alanın varlığına taş gibi bir (bilimsel) kanıt. çok zeki bir adam ve büyük bir mantıkçı gödel. buna rağmen, dualist oluşunu ve metafizik ilgilerini amerikanın ortasında açlıktan ölmeyi başaracak kadar paranoyak oluşuna bağlayan garipleri garipsiyorum. ve belaltı argosuna yakınlığını anlamak istemiyorum, vesselam.

7 May 2009 00:59:00

 

Yorum Gönder

<< Home